OWSZECHNY SPIS ROLNY 2020 – PRACUJĄCY W ROLNICTWIE

 

Szacuje się, że w polskie rolnictwo skupia ok. 10,5% pracujących. To jeden z najwyższych wskaźników w Unii Europejskiej, wyższe osiągają tylko takie kraje, jak Rumunia, Bułgaria, Chorwacja i Grecja. W najbogatszych krajach: Wielkiej Brytanii, Luksemburgu, Belgii czy Niemczech udział pracujących w rolnictwie jest prawie dziesięciokrotnie mniejszy. Rolnictwo od kilku lat przoduje też w statystykach zatrudnienia obcokrajowców, to przede wszystkim z myślą o rolnictwie i ogrodnictwie wprowadzono zmiany dot. zatrudniania cudzoziemców w pracach sezonowych. Niestety, udzielenie odpowiedzi na pytania nie tylko o dokładną liczebność pracujących w rolnictwie, jak i cechy demograficzne: płeć i wiek, ale także wykształcenie, czy czas pracy co dziesiątego pracującego w Polsce, jest trudne i opiera się w głównej mierze na szacunkach.

Ostatnie pełne dane pochodzą z Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w roku 2010. Według nich w badanym okresie liczba pracujących w rolnictwie w województwie wielkopolskim wyniosła nieco ponad 200 tys. osób, z czego 91,3% stanowiła rodzinna siła robocza w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Pracownicy najemni to zbiorowość licząca 8,4 tys. w gospodarstwach indywidualnych i 9,2 tys. w gospodarstwach osób prawnych.

Nie wszyscy użytkownicy gospodarstw rolnych deklarowali swój wkład pracy przy produkcji rolnej w ciągu roku, praca ta może być wykonywana przez innego członka rodziny. Także kierowanie gospodarstwem rolnym może być zlecane innej osobie z  rodziny bądź – co ma miejsce w zasadzie wyłącznie w gospodarstwach  wielkoobszarowych – do kierowania gospodarstwem rolnym zatrudniani są pracownicy najemni. Zdecydowanie jednak większość użytkowników to pracujący i kierujący własnym gospodarstwem rolnym.

W województwie wielkopolskim 72,6% ogółu użytkowników (pracujących) w swoim gospodarstwie rolnym stanowili mężczyźni. Kobiety użytkowały mniejsze obszarowo gospodarstwa rolne - niemal 2/3 z nich gospodarstwa rolne do 5 ha.

Około 59% ogółu pracujących użytkowników gospodarstw rolnych to osoby w wieku powyżej 44 lat, a 6,2%  pracujących użytkowników przekroczyła wiek 65 lat. Najliczniejszą grupę wiekową stanowiły osoby w wieku 45-54 lata (niemal co trzeci użytkownik gospodarstwa rolnego był w tym wieku). Użytkownicy poniżej 35. roku życia stanowili jedynie 16%.

W Powszechnym Spisie Rolnym 2020, który odbędzie się w terminie od 1 września do 30 listopada br. część pytań dotycząca pracy w gospodarstwie rolnym obejmować będzie nie tylko użytkownika gospodarstwa rolnego, ale także jego rodzinę pracującą w gospodarstwie rolnym przy produkcji rolniczej, zarówno tę zamieszkującą wspólnie z nim, jak i tę mieszkającą oddzielnie, kierującego gospodarstwem rolnym pracującego najemnie, osoby pracujące w ramach pomocy sąsiedzkiej oraz wszystkich pracowników najemnych, zarówno tych stałych, jak i dorywczych, a także pracowników kontraktowych (z firm zewnętrznych) niezależnie od obywatelstwa, czyli także cudzoziemców. Pytania dotyczyć będą pracy w gospodarstwie rolnym w ciągu 12 miesięcy od 2 czerwca 2019 r. do 1 czerwca 2020 r.  Tego okresu dotyczyć będą nie tylko pytania o fakt wykonywania pracy, ale też o nakłady pracy, czyli czas poświęcony produkcji rolniczej i organizacji gospodarstwa rolnego. Czas ten liczony będzie w etatach lub jego częściach.

Drugi blok pytań, dotyczący bieżącej aktywności ekonomicznej – w okresie od 26 maja do 1 czerwca 2020 r. - obejmować będzie użytkownika gospodarstwa rolnego oraz członków rodziny z nim mieszkających i wykazanych we wcześniejszych pytaniach jako pracujący w gospodarstwie rolnym. Tu pytania dotyczyć będą faktu posiadania i wykonywania każdej pracy przynoszącej dochód w formie pieniężnej, ale także w formie niepieniężnej. Nieistotna jest przy tym forma umowy, na podstawie której pracę posiadano lub wykonywano. Będziemy zatem wiedzieć, czy praca w gospodarstwie rolnym przy produkcji rolniczej była dla użytkownika gospodarstwa rolnego i członków jego rodziny pracą: jedyną, główną, ale czy miał też inne zajęcie przynoszące dochód, pracą dodatkową, a może wykonywał w tym czasie tylko inną pracę lub działalność?

W Powszechnym Spisie Rolnym 2020 zbierane będą także informacje dotyczące faktu wykonywania innej niż rolnicza działalności zarobkowej, związanej z gospodarstwem rolnym, w tym m.in.: agroturystyki, rękodzieła, przetwórstwa produktów rolnych, produkcji energii odnawialnej, przetwarzania surowego drewna, akwakultury czy leśnictwa. Pozyskane zostaną także dane dotyczące udziału przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług z działalności innej niż rolnicza.

Z pracą w gospodarstwie rolnym i aktywnością ekonomiczną poza nim ściśle powiązane są dochody gospodarstw domowych użytkowników gospodarstw rolnych i kwestia ta również jest poruszana w spisie, lecz co ważne, pytania nie będą dotyczyć wysokości tych dochodów, a ich źródeł i udziału w budżecie gospodarstwa domowego ogółem, dochodów z prowadzonej działalności rolniczej, pracy najemnej, innej prowadzonej działalności gospodarczej, emerytur, rent i innych źródeł. 

Kierujący gospodarstwem rolnym odpowiadał będzie także na pytania m.in. o poziom wykształcenia ogólnego i rolniczego, uczestnictwo w kursach doszkalających, doświadczenie w kierowaniu gospodarstwem rolnym, posiadanie przez gospodarstwo rolne tzw. planu bezpieczeństwa, czyli zasad ochrony zdrowia i życia.

Wszystkie te pytania posłużą analizie rolnictwa jako rynku pracy, ale także sytuacji społeczno-gospodarczej polskiego rolnictwa, w tym opłacalności produkcji rolniczej. Czy zatem prowadzenie gospodarstwa rolnego jest opłacalne i czy pozwala na utrzymanie rodziny, czy jest główną aktywnością zawodową rolnika, czy wykonywana jest obok innej bardziej dochodowej działalności? Odpowiedzi na powyższe pytania, w powiązaniu z innymi danymi przekazanymi w spisie, pozwolą na określenie przy jakiej wielkości gospodarstwa, skali produkcji rolniczej i jej rodzaju, prowadzenie gospodarstwa rolnego wymaga nie tylko pełnego zaangażowania zawodowego rolnika i jego rodziny, ale także zatrudnienia dodatkowych pracowników i jak duży jest to rynek pracy.

Zatem: spiszmy się jak na rolników przystało!

 

POWSZECHNY SPIS ROLNY 2020 – PRACUJĄCY W ROLNICTWIE

Szacuje się, że w polskie rolnictwo skupia ok. 10,5% pracujących. To jeden z najwyższych wskaźników w Unii Europejskiej, wyższe osiągają tylko takie kraje, jak Rumunia, Bułgaria, Chorwacja i Grecja. W najbogatszych krajach: Wielkiej Brytanii, Luksemburgu, Belgii czy Niemczech udział pracujących w rolnictwie jest prawie dziesięciokrotnie mniejszy. Rolnictwo od kilku lat przoduje też w statystykach zatrudnienia obcokrajowców, to przede wszystkim z myślą o rolnictwie i ogrodnictwie wprowadzono zmiany dot. zatrudniania cudzoziemców w pracach sezonowych. Niestety, udzielenie odpowiedzi na pytania nie tylko o dokładną liczebność pracujących w rolnictwie, jak i cechy demograficzne: płeć i wiek, ale także wykształcenie, czy czas pracy co dziesiątego pracującego w Polsce, jest trudne i opiera się w głównej mierze na szacunkach.

Ostatnie pełne dane pochodzą z Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w roku 2010. Według nich w badanym okresie liczba pracujących w rolnictwie w województwie wielkopolskim wyniosła nieco ponad 200 tys. osób, z czego 91,3% stanowiła rodzinna siła robocza w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Pracownicy najemni to zbiorowość licząca 8,4 tys. w gospodarstwach indywidualnych i 9,2 tys. w gospodarstwach osób prawnych.

Nie wszyscy użytkownicy gospodarstw rolnych deklarowali swój wkład pracy przy produkcji rolnej w ciągu roku, praca ta może być wykonywana przez innego członka rodziny. Także kierowanie gospodarstwem rolnym może być zlecane innej osobie z  rodziny bądź – co ma miejsce w zasadzie wyłącznie w gospodarstwach  wielkoobszarowych – do kierowania gospodarstwem rolnym zatrudniani są pracownicy najemni. Zdecydowanie jednak większość użytkowników to pracujący i kierujący własnym gospodarstwem rolnym.

W województwie wielkopolskim 72,6% ogółu użytkowników (pracujących) w swoim gospodarstwie rolnym stanowili mężczyźni. Kobiety użytkowały mniejsze obszarowo gospodarstwa rolne - niemal 2/3 z nich gospodarstwa rolne do 5 ha.

Około 59% ogółu pracujących użytkowników gospodarstw rolnych to osoby w wieku powyżej 44 lat, a 6,2%  pracujących użytkowników przekroczyła wiek 65 lat. Najliczniejszą grupę wiekową stanowiły osoby w wieku 45-54 lata (niemal co trzeci użytkownik gospodarstwa rolnego był w tym wieku). Użytkownicy poniżej 35. roku życia stanowili jedynie 16%.

W Powszechnym Spisie Rolnym 2020, który odbędzie się w terminie od 1 września do 30 listopada br. część pytań dotycząca pracy w gospodarstwie rolnym obejmować będzie nie tylko użytkownika gospodarstwa rolnego, ale także jego rodzinę pracującą w gospodarstwie rolnym przy produkcji rolniczej, zarówno tę zamieszkującą wspólnie z nim, jak i tę mieszkającą oddzielnie, kierującego gospodarstwem rolnym pracującego najemnie, osoby pracujące w ramach pomocy sąsiedzkiej oraz wszystkich pracowników najemnych, zarówno tych stałych, jak i dorywczych, a także pracowników kontraktowych (z firm zewnętrznych) niezależnie od obywatelstwa, czyli także cudzoziemców. Pytania dotyczyć będą pracy w gospodarstwie rolnym w ciągu 12 miesięcy od 2 czerwca 2019 r. do 1 czerwca 2020 r.  Tego okresu dotyczyć będą nie tylko pytania o fakt wykonywania pracy, ale też o nakłady pracy, czyli czas poświęcony produkcji rolniczej i organizacji gospodarstwa rolnego. Czas ten liczony będzie w etatach lub jego częściach.

Drugi blok pytań, dotyczący bieżącej aktywności ekonomicznej – w okresie od 26 maja do 1 czerwca 2020 r. - obejmować będzie użytkownika gospodarstwa rolnego oraz członków rodziny z nim mieszkających i wykazanych we wcześniejszych pytaniach jako pracujący w gospodarstwie rolnym. Tu pytania dotyczyć będą faktu posiadania i wykonywania każdej pracy przynoszącej dochód w formie pieniężnej, ale także w formie niepieniężnej. Nieistotna jest przy tym forma umowy, na podstawie której pracę posiadano lub wykonywano. Będziemy zatem wiedzieć, czy praca w gospodarstwie rolnym przy produkcji rolniczej była dla użytkownika gospodarstwa rolnego i członków jego rodziny pracą: jedyną, główną, ale czy miał też inne zajęcie przynoszące dochód, pracą dodatkową, a może wykonywał w tym czasie tylko inną pracę lub działalność?

W Powszechnym Spisie Rolnym 2020 zbierane będą także informacje dotyczące faktu wykonywania innej niż rolnicza działalności zarobkowej, związanej z gospodarstwem rolnym, w tym m.in.: agroturystyki, rękodzieła, przetwórstwa produktów rolnych, produkcji energii odnawialnej, przetwarzania surowego drewna, akwakultury czy leśnictwa. Pozyskane zostaną także dane dotyczące udziału przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług z działalności innej niż rolnicza.

Z pracą w gospodarstwie rolnym i aktywnością ekonomiczną poza nim ściśle powiązane są dochody gospodarstw domowych użytkowników gospodarstw rolnych i kwestia ta również jest poruszana w spisie, lecz co ważne, pytania nie będą dotyczyć wysokości tych dochodów, a ich źródeł i udziału w budżecie gospodarstwa domowego ogółem, dochodów z prowadzonej działalności rolniczej, pracy najemnej, innej prowadzonej działalności gospodarczej, emerytur, rent i innych źródeł. 

Kierujący gospodarstwem rolnym odpowiadał będzie także na pytania m.in. o poziom wykształcenia ogólnego i rolniczego, uczestnictwo w kursach doszkalających, doświadczenie w kierowaniu gospodarstwem rolnym, posiadanie przez gospodarstwo rolne tzw. planu bezpieczeństwa, czyli zasad ochrony zdrowia i życia.

Wszystkie te pytania posłużą analizie rolnictwa jako rynku pracy, ale także sytuacji społeczno-gospodarczej polskiego rolnictwa, w tym opłacalności produkcji rolniczej. Czy zatem prowadzenie gospodarstwa rolnego jest opłacalne i czy pozwala na utrzymanie rodziny, czy jest główną aktywnością zawodową rolnika, czy wykonywana jest obok innej bardziej dochodowej działalności? Odpowiedzi na powyższe pytania, w powiązaniu z innymi danymi przekazanymi w spisie, pozwolą na określenie przy jakiej wielkości gospodarstwa, skali produkcji rolniczej i jej rodzaju, prowadzenie gospodarstwa rolnego wymaga nie tylko pełnego zaangażowania zawodowego rolnika i jego rodziny, ale także zatrudnienia dodatkowych pracowników i jak duży jest to rynek pracy.

Zatem: spiszmy się jak na rolników przystało!

 

Powszechny Spis Rolny 2020

W terminie od 1 września do 30 listopada 2020 r., według stanu na dzień 1 czerwca 2020 r., na terenie całego kraju odbędzie się Powszechny Spis Rolny PSR 2020. Udział w nim jest obowiązkowy.

 

Spis rolny jest jedynym badaniem statystycznym, dostarczającym szerokiego zakresu informacji
o gospodarstwach rolnych na wszystkich szczeblach podziału terytorialnego kraju. Dane ze spisu są wykorzystywane do oceny zastosowanych i kreowania nowych narzędzi Wspólnej Polityki Rolnej.

Podstawowe cele Powszechnego Spisu Rolnego:

- zapewnienie bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych i związanych z nimi gospodarstw domowych, koniecznej dla realizacji krajowej, regionalnej i lokalnej polityki rolnej i społecznej na wsi;
- dostarczenie informacji niezbędnych do planowania polityki żywnościowej, trendów hodowli zwierząt gospodarskich, struktury zasiewów upraw rolnych;
- analiza zmian jakie zaszły w rolnictwie na przestrzeni ostatnich 10 lat;
-  wykonanie zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji na potrzeby organizacji międzynarodowych – EUROSTAT, FAO, OECD;
-  aktualizacja statystycznego rejestru gospodarstw rolnych i przygotowanie operatów do pogłębionych badań reprezentacyjnych z zakresu rolnictwa w kolejnych latach.

Jakie pytania usłyszą rolnicy w trakcie spisu?

W spisie rolnym będą zbierane dane, dotyczące m.in.:
-  osoby kierującej gospodarstwem rolnym;
- położenia gospodarstwa na obszarach o ograniczeniach naturalnych;
- osobowości prawnej;
- typu własności użytków rolnych;
- produkcji ekologicznej;
- rodzaju użytkowanych gruntów;
- powierzchni zasiewów według upraw;
- powierzchni nawadnianej;
- zużycia nawozów mineralnych i organicznych;
- pogłowia zwierząt gospodarskich według grup wiekowo-użytkowych;
- rodzaju budynków gospodarskich;
- liczby maszyn i urządzeń w gospodarstwie rolnym;
- wkładu pracy w gospodarstwo rolne użytkownika i członków jego gospodarstwa domowego oraz pracowników najemnych.
(Dokładny zakres informacji zbieranych w PSR 2020 dostępny jest w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o powszechnym spisie rolnym w 2020 r. (Dz.U. poz. 1728).)

Kto podlega spisowi rolnemu?

Spis będzie prowadzony w gospodarstwach indywidualnych oraz w gospodarstwach rolnych osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. W przypadku gospodarstw rolnych osób fizycznych (gospodarstwa indywidualne) spisem rolnym zostaną objęte wszystkie gospodarstwa rolne o powierzchni 1 ha użytków rolnych i więcej, a także gospodarstwa o powierzchni poniżej 1 ha użytków rolnych prowadzące działy specjalne produkcji rolnej lub produkcję rolną o następującej skali:

0,5 ha – dla plantacji drzew owocowych;
0,5 ha – dla krzewów owocowych;
0,5 ha – dla warzyw gruntowych;
0,5 ha – dla truskawek gruntowych;
0,5 ha – dla chmielu;
0,3 ha – dla szkółek sadowniczych;
0,3 ha – dla szkółek ozdobnych;
0,1 ha – dla tytoniu;
5 sztuk – dla bydła ogółem;
20 sztuk– dla świń ogółem;
5 sztuk – dla loch;
20 sztuk – dla owiec ogółem;
20 sztuk – dla kóz ogółem;
100 sztuk – dla drobiu ogółem;
10 sztuk – dla zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych.

Ogrody działkowe nie spełniają powyższych kryteriów, więc nie będą objęte spisem rolnym.

W jakiej formie zostanie przeprowadzony spis rolny?

Podstawową metodą realizacji spisu powszechnego będzie samospis internetowy – każdy rolnik będzie mógł dokonać spisu we własnym domu, na własnym urządzeniu mającym połączenie z Internetem, za pośrednictwem interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego. Uzupełniającą metodą udziału w spisie będzie wywiad telefoniczny (przeprowadzany przez rachmistrza telefonicznego) oraz wywiad bezpośredni (przeprowadzany przez rachmistrza terenowego, który odwiedzi gospodarstwo rolne pod warunkiem, że pozwoli na to sytuacja epidemiologiczna w kraju). Rolnicy nie posiadający w domu dostępu do Internetu będą mieli zapewniony dostęp do pomieszczeń wyposażonych w sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu w lokalu gminnego biura spisowego.

Bezpieczeństwo danych:

Spisy, tak jak wszystkie prowadzone przez GUS badania statystyczne, realizowane są z zachowaniem wysokich standardów bezpieczeństwa, w oparciu o nowoczesne techniki teleinformatyczne. Narzędzia oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa stosowane przez statystykę publiczną spełniają najwyższe standardy i zapewniają pełną ochronę gromadzonych informacji. Osoby wykonujące prace spisowe są obowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Przed przystąpieniem do pracy rachmistrzowie są pouczani o istocie tajemnicy statystycznej i sankcjach za jej niedotrzymanie. Następnie na ręce właściwego komisarza spisowego składają pisemne przyrzeczenie następującej treści: „Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.”
Dane pozyskane podczas spisów mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do aktualizacji operatów do badań statystycznych prowadzonych przez służby statystyki publicznej. Udostępnianie lub wykorzystywanie danych uzyskanych w spisach dla innych niż podane celów jest zabronione, pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Organizacja prac spisowych w gminach:

W gminie (mieście) pracami spisowymi kieruje wójt, burmistrz, prezydent miasta – jako gminny komisarz spisowy. Zastępcą gminnego komisarza spisowego jest osoba wyznaczona przez gminnego komisarza spisowego. Gmina (miasto) organizuje m.in. nabór kandydatów na rachmistrzów terenowych.

Naboru kandydatów dokonuje się spośród osób:
- pełnoletnich;
- zamieszkałych w danej gminy;
- posiadających co najmniej średnie wykształcenie;
- posługujących się językiem polskim w mowie i w piśmie;
- które nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Kandydaci na rachmistrzów przejdą szkolenie, które zakończy się egzaminem. Osoby, które odpowiedzą dobrze na co najmniej 60 proc. pytań, zostaną wpisane na listę kandydatów na rachmistrzów terenowych prowadzoną przez gminnego komisarza spisowego. Miejsce na liście zależy od liczby punktów z egzaminu - im więcej, tym lepiej. Rachmistrza terenowego powoła zastępca właściwego wojewódzkiego komisarza spisowego, czyli Dyrektor Urzędu Statystycznego spośród osób z najwyższą liczbą punktów z egzaminu.

Wynagrodzenie rachmistrza terenowego będzie iloczynem stawki 37 zł brutto i liczby przeprowadzonych bezpośrednich wywiadów z użytkownikiem gospodarstwa rolnego.

Kontakt:

Bieżące informacje o spisie rolnym dostępne są na stronie internetowej: spisrolny.gov.pl

Wojewódzkie Biuro Spisowe w Urzędzie Statystycznym w Poznaniu

ul. Wojska Polskiego 27/29
60-624 Poznań

Tel.: +48 61 279 82 00

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Prosimy wszystkich rolników o przekazywanie informacji o spisie rolnym.
Spiszmy się, jak na rolników przystało!

POWSZECHNY SPIS ROLNY 2020 – PRACUJĄCY W ROLNICTWIE